Een reflectie voor CFO’s die denken dat verandering begint met een plan
Door de jaren heen heb ik (Sylvester Persoon) talloze modellen, methodes en theorieën voorbij zien komen over continu verbeteren. Vaak zijn ze bedacht door slimme mensen met indrukwekkende titels, zorgvuldig uitgedacht en visueel aantrekkelijk vormgegeven. Maar soms, heel soms, zegt een simpel spel met ballen meer dan honderd PowerPoint-dia’s.
Tijdens een recente sessie met een groep CFO’s en finance professionals speelde ik een spel dat kinderlijk eenvoudig leek. Het doel? Breng zoveel mogelijk ballen van punt A via elk teamlid terug naar punt A. De bal moest tijdens elke overdracht ‘airtime’ hebben: gooien was verplicht. Vier rondes kregen de teams de tijd om hun proces te verbeteren. Tussen elke ronde mochten ze reflecteren en experimenteren. De enige structuur die we aanboden was de Verbeter-KATA: een beproefde methode die uitgaat van het stellen van doelen, het doen van kleine experimenten en het leren van de resultaten van elk experiment.
Wat begon als een luchtige opdracht, werd al snel een demonstratie van alles wat er mis—maar óók goed—kan gaan in veranderprocessen.
Doel zonder richting = chaos
Wat meteen opviel: teams zonder helder doel verdwaalden in hun enthousiasme. Zodra er geen duidelijke stip op de horizon is, gaan mensen op eigen houtje optimaliseren. En optimaliseren zonder richting is als harder trappen op een fiets zonder stuur. De les? Elk team, elke organisatie, heeft een scherp doel nodig. Niet een vage “we willen efficiënter worden”, maar een concreet, meetbaar doel dat het gedrag richting geeft. Zonder dat, verliezen zelfs de slimste mensen zich in goedbedoelde maar ineffectieve drukte.
Data zonder reflectie = herhaling van fouten
Na elke ronde kregen de teams de kans om te reflecteren. De verschillen tussen teams die echt de tijd namen om stil te staan bij wat er gebeurde, en teams die meteen doorgingen naar het ‘doen’, waren opvallend. Reflectie bleek de katalysator voor verbetering. In de dagelijkse praktijk zijn professionals vaak geneigd om direct naar oplossingen te springen. Begrijpelijk, want de druk is hoog. Maar juist die korte momenten van pauze—om te vragen: “Wat gebeurde hier eigenlijk? Waarom werkt dit wel of niet?”—maken het verschil tussen een cyclus van herhaalde fouten en een traject van structurele verbetering.
Falen is verplicht. En leerzaam.
De teams die het best presteerden, waren niet de teams met de strakste structuur, maar de teams die het meest durfden te experimenteren. Snel iets proberen, zien of het werkt, en meteen weer aanpassen. Juist de mislukkingen boden de meest waardevolle inzichten. In veel organisaties is falen nog steeds iets wat we vermijden. Maar als je niet durft te falen, durf je ook niet te leren. Finance Managers / CFO’s zouden veel vaker moeten aanmoedigen om gecontroleerd te falen. Richt een experimenteerzone in. Geef je team de ruimte om iets stoms te proberen. Daar ontstaan de slimste oplossingen.
En dan de ballen.
Waarom werkte dit ogenschijnlijk simpele spel zo goed? Omdat het alle complexiteit van een verbetertraject terugbrengt naar de essentie. Er is een doel. Er zijn regels. Er is tijdsdruk. En er is een team dat moet samenwerken, communiceren, reflecteren en opnieuw proberen. Elk mislukt werppatroon leidde tot een nieuwe vraag. Elk geslaagd experiment gaf energie. En elke CFO zag – vaak met een glimlach – zijn of haar eigen organisatie in de groep weerspiegeld.
Maar wat doen we vandaag met wat we gisteren leerden?
Dat is misschien wel de belangrijkste vraag. Na het spel gaan we weer terug naar vergaderingen, rapportages, targets en deadlines. De waan van de dag neemt het over. En daarmee verdwijnt vaak ook het momentum van de reflectie. Terwijl continu verbeteren niet iets is wat je af en toe doet tijdens een heisessie of kwartaaloverleg. Het is een dagelijkse houding. Een manier van kijken. Van durven stilstaan en opnieuw proberen. Van samen leren.
Dus CFO, als je écht wilt dat jouw organisatie continu verbetert, begin dan niet met een strategisch jaarplan of een consulting-traject van 150K. Begin met een bal. En stel jezelf drie simpele vragen:
- Wat is het doel?
- Wat leren we van wat we vandaag doen?
- Wat proberen we morgen anders?
Het antwoord op die derde vraag is misschien wel het begin van een cultuur waarin verbeteren geen project is, maar een vanzelfsprekendheid: mét ballen.
Wil jij ontdekken hoe je verandering écht in beweging krijgt? Wij helpen je graag om continu verbeteren tastbaar te maken.
Plan een sessie met ballen. Neem via de button hieronder contact op met Sylvester voor meer informatie.
